Zachodnie Kokszał Tau (rus. Zapadnyj Kokšaal Tau; ang. Western Kokshaal Too ) to grupa górska o ukształtowaniu pasmowym usytuowana na granicy kirgisko-chińskiej (południowy wschód Kirgizji).

Kokshał Tau

Zachodnie Kokszał Tau otoczone jest rzekami, które wyznaczają jej naturalne granice. Od północy ograniczone jest rzeką Aksai, od południa rzeką Kokšaal, która płynie wzdłuż całego pasma i łączy się z rzeką Aksai. Z kolei od wschodu Kokszał Tau ogranicza rzeka Uzengeguš, która wpada do Koksšal zamykając tym samym granicę grupy górskiej.

Zachodnie Kokszał Tau ma długość ok. 100 km i stanowi część większego pasma Kokszał Tau (ok. 400 km długości, zob. Wielka Encyklopedia Gór i Alpinizmu, chociaż niektóre źródła podają 582 km długości), które z kolei w całości należy do obszaru górskiego Tien Szan (kulminacją jest Pik Pobiedy 7439 m.).

Kokszał Tau

Ten niezwykle urokliwy region w całości rozciąga się wzdłuż granicy z Chinami i stanowi naturalną barierę rozdzielającą republikę Kirgiską od komunistycznych Chin. Po stronie chińskiej te potężne skalne ściany określane są „Wielkim Murem” i są jakby kontynuacją Wielkiego Muru Chińskiego, a po stronie kirgiskiej nazywane są „górami na granicy z Chinami” lub „zimnymi górami”. Najwyższe szczyty rejonu to Pik Dankova (5982), Pik Kosmos (5940) oraz Kyzyl Akser (5842).

Linia wiecznego śniegu zaczyna się tutaj na wysokości ok. 4000 m n.p.m., a same góry wybijają się z rozległych równin już od wysokości 3000 - 3500 m. Ściany osiągają zatem spektakularne wysokości nawet do 2 tysięcy metrów, które w połączeniu z potężnymi lodowcami i niestabilną pogodą, stanowią nie lada wyzwanie wspinaczkowe. U podnóża tych wielkich gór, na rozległych dolinach rozlewają się potężne rzeki lodowcowe, które latem, przed wchodem słońca są stosunkowo łatwe do sforsowania, ale już w godzinach popołudniowych nabierają na sile i nie dają się łatwo pokonać.

Dawne koszary wojskowe

Doliny i równiny Zachodniego Kokszał Tau to suche, bezkresne pustkowia, które pozbawione wysokiej roślinności, sprawiają wrażenie jakby były całkowicie oderwane od świata, i jakby bardzo dawno temu zatrzymały się w swojej początkowej fazie ewolucji. To wrażenie podsyca jeszcze świadomość braku lokalnej ludności, która kilkadziesiąt lat wcześniej zmuszona została do opuszczenia tego miejsca. Ostatni kontakt z cywilizacją oferują dawne koszary wojskowe, które teraz na "wpół rozebrane przez przyrodę" i szabrowników powoli wracają do matki natury.

Izolacja Kokszał Tau

W latach 50, w wyniku licznych napięć geopolitycznych pomiędzy Związkiem Radzieckim a Chinami (spór o przebieg granicy), w regionie tym stacjonowały wojska radzieckie, a nieliczni mieszkańcy zajmujący okoliczne doliny, zostali przymusowo przesiedleni w głąb Kirgizji. Przez kolejnych kilkadziesiąt lat region ten był całkowicie zamknięty dla podróżników z zachodu. Z tego względu większość znaczących szczytów (Pik Dankova, Kyzyl Asker) zostało zdobytych przez duże rosyjskie i kazachskie wyprawy narodowe (alpiniady), które jako jedyne miały prawo do eksploracji regionu. Obecnie obszar jest otwarty i wciąż eksplorowany (każdego roku region odwiedza kilka wypraw), jednakże nadal kontrolowany przez wojsko. Każdy wjazd i wyjazd jest ściśle rejestrowany i wymaga stosownych pozwoleń (permitów).

Kokszał Tau z wyprawy w 2010

Etymologia nazwy Kokszał Tau

W języku kirgiskim słowo „too”, a w języku kazachskim „tau” oznacza „góra”, natomiast „kakshaal, kakszaal” w języku kirgiskim posiada kilka innych znaczeń. Znaczenia te wywodzą się od czasownika „kaksza, kaszap jatat”, który m.in. można tłumaczyć jako „ból kości” (od zimna). Wydaje się zatem, że słowo „Kakszaal” w odniesieniu do górskiego środowiska może oznaczać „dziki, surowy”. Łącząc ze sobą oba znaczenia można wysnuć wniosek, że nazwa Kokshaal Too oznacza „zimne góry”. Niestety, nie sposób precyzyjnie i jednoznacznie wyjaśnić etymologię tej nazwy, ponieważ w wyniku wieloletniej izolacji w regionie tym brakuje rdzennej ludności znającej historię obszaru.

Mapa graniowa

Mapa graniowa Kokszał Tau sporządzona przez nas na potrzeby wyprawy z 2010 roku. Rejon jest stale eksplorowany, chociaż tych wypraw każdego roku jest niewiele. Wierzchołki oznaczone kotami bez nazw prawdopodobnie w przeważającej mierze wciąż są dziewicze, nie mniej, dane te pochodzą z 2010-2011 roku, i do tego czasu sporo mogło się zmienić. Z informacji znalezionych w sieci należy się spodziewać, że każdego roku w rejonie tym działa przynajmniej jedna wyprawa. W 2010 roku w rejonie działały dwie wyprawy: francuska i polska. O naszej wyprawie z 2010 roku przeczytać możesz tutaj: Kokshaal Too Expedition 2010

Dolina Dzhirnagaktu